Syndyk – Kto to jest i Czym się zajmuje? [2025]

Spis treści

Kim jest syndyk masy upadłości?

Syndyk – kto to jest? To kluczowa postać w procesie upadłości, której zadaniem jest efektywne zarządzanie majątkiem dłużnika i zaspokojenie wierzycieli. Jego działalność podlega ścisłej kontroli sądowej i wymaga spełnienia określonych warunków prawnych.

Jaka jest rola syndyka? Jest on organem postępowania upadłościowego. W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości, sąd wyznacza syndyka, jednocześnie dłużnik traci prawo zarządzania majątkiem upadłego na rzecz syndyka. Ten ostatni ustala listę wierzytelności, plan spłaty wierzycieli, zawiadamia wierzycieli o ogłoszeniu upadłości, likwiduje majątek, chroni majątek przed zniszczeniem i prowadzi do zaspokojenia wierzycieli.

Syndyk odpowiada za reprezentowanie interesów wierzycieli, zapewnienie sprawiedliwego i sprawiedliwego podziału majątku upadłego oraz prowadzenie postępowania upadłościowego zgodnie z wymogami prawa. Ponadto ponosi także koszty przechowywania ksiąg, pism lub dokumentów w masie upadłościowej, jeżeli posiada na ten cel wystarczającą płynność finansową. Rola jego jest to skutecznie zarządzanie procesem podziału, co ułatwi zaspokojenie wierzycieli.

Nasi syndycy – najlepsi eksperci w Polsce

Sąd wyznaczył naszych doradców restrukturyzacyjnych (Przemysław Furmanek i Adam Pasternak) do pełnienia funkcji syndyków w sprawach upadłościowych dwóch przedsiębiorstw, które znalazły się w czołówce najbardziej zadłużonych firm w grudniu 2024 roku.

Pierwsze z przedsiębiorstw to jedna z największych hurtowni odnawialnych źródeł energii (OZE) w województwie lubelskim. W momencie ogłoszenia upadłości jej zadłużenie wynosi 26,8 mln złotych. Niestety, problemy finansowe doprowadziły do konieczności ogłoszenia upadłości. Drugie przedsiębiorstwo to firma z branży metalurgicznej, mająca swoją siedzibę w województwie mazowieckim. Jej zadłużenie wynosi 17,4 mln złotych.

Zapraszamy do skorzystania z naszego doświadczenia. Kontakt z ekspertami z naszej kancelarii – telefon: (22) 299 09 29, kom.: 511 827 156, sekretariat@kancelarialege.pl

Czym zajmuje się syndyk?

Wraz z ogłoszeniem upadłości, syndyk przechodzi do likwidacji majątku upadłego. Wraz z upadkiem przedsiębiorstwa powstaje masa upadłościowa, którą syndycy próbują sprzedać na zasadach egzekucyjnych.

Aby przedsiębiorstwo nie straciło na wartości, syndycy muszą czasami po ogłoszeniu bankructwa dalej prowadzić działalność. Jest to częsta praktyka, np. przy upadających deweloperach, którzy rozpoczęli inwestycje, ale utracili płynność finansową.

Skuteczna komunikacja z wierzycielami i sądem to kolejny ważny obowiązek syndyka. Syndyk masy upadłości ma obowiązek informować wierzycieli o postępie w postępowaniu upadłościowym. A także o wszelkich aktualizacjach dotyczących zarządzania aktywami, plan spłaty wierzycieli, podziału i wymogów prawnych.

Gdy następuje ogłoszenie upadłości przez upadłego dłużnika, jeżeli istnieją umowy inne niż umowy wzajemne, syndycy mają prawo od nich odstąpić, chyba że ustawa stanowi inaczej. Ponadto syndycy i jego zastępcy po wykonaniu swoich obowiązków obowiązani są złożyć sędziemu-komisarzowi sprawozdanie końcowe, w którym szczegółowo opisują zmiany stanu majątku oraz wyniki procesu jego podziału.

Kto może zostać syndykiem?

Syndykiem może zostać osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. A także posiada licencję doradcy restrukturyzacyjnego oraz ma konto doradcy w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe. Aby zostać syndykiem należy zdać egzamin państwowy. Zawód syndyka może również pełnić spółka handlowa, której wspólnicy ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem upadłego. Również członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego, o której mowa w ust. 1.

Syndyk masy upadłościowej niezwłocznie, nie później niż wraz z podjęciem pierwszej czynności przed sądem lub sędzią-komisarzem, składa do akt postępowania upadłościowego dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z pełnieniem funkcji.

Koszty ubezpieczenia nie stanowią kosztów postępowania upadłościowego i nie podlegają zwrotowi z masy upadłości. Sąd wyznacza syndyka, biorąc pod uwagę liczbę spraw, w których osoba posiadająca licencję DS pełni funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy w postępowaniach restrukturyzacyjnych lub syndyka w innym postępowaniu upadłościowym, a także jej doświadczenie i dodatkowe kwalifikacje.
Na wniosek syndyka masy upadłości lub z urzędu sędzia-komisarz może powołać jego zastępcę, jeżeli jest to potrzebne, zwłaszcza w przypadku wykonywania czynności w innym okręgu sądowym. W sprawach dotyczących upadłości jest syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego.
Nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących majątku upadłego. Odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.

Czym różni się syndyk od komornika?

Syndyk to osoba powoływana przez sąd upadłościowy w toku postępowania upadłościowego (zarówno konsumenckiego, jak i gospodarczego). Jego głównym zadaniem jest zarządzanie majątkiem dłużnika, jego upłynnienie oraz podział środków między wierzycieli zgodnie z zasadami wynikającymi z prawa upadłościowego. Syndyk masy upadłości działa nie w interesie jednej strony, lecz jako organ reprezentujący masę upadłości, mający obowiązek działać rzetelnie i bezstronnie, dbając o interes ogółu wierzycieli.

Z kolei komornik sądowy to funkcjonariusz publiczny działający przy sądzie rejonowym. Jego podstawowym zadaniem jest przymusowe wykonanie orzeczeń sądowych oraz innych tytułów wykonawczych (np. nakazów zapłaty, aktów notarialnych z klauzulą wykonalności). Komornik działa na wniosek wierzyciela i podejmuje czynności mające na celu odzyskanie długu. Może to być zajęcie wynagrodzenia za pracę, kont bankowych, ruchomości czy nieruchomości. Komornik nie bada zasadności wierzytelności, ani nie podejmuje decyzji o upadłości, tylko wykonuje wyroki.

Syndyk w upadłości konsumenckiej

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe przeznaczone dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które stały się niewypłacalne. W upadłości konsumenckiej syndyk odgrywa istotną rolę. Sprawuje kontrolę nad majątkiem dłużnika, chroni interesy wierzycieli oraz czuwa nad prawidłowym przebiegiem całego procesu. Jego zaangażowanie ma kluczowe znaczenie zarówno dla skutecznego zaspokojenia roszczeń wierzycieli, jak i dla umożliwienia osobie zadłużonej odzyskania stabilności finansowej oraz rozpoczęcia życia wolnego od ciężaru zobowiązań.

Upadłość konsumencka ogłaszana jest już w momencie złożenia do sądu wypełnionego prawidłowo wniosku upadłościowego. Następnie sąd przekazuje postanowienie syndykowi. Ten ostatni przygotowuje spis inwentarza, spis należności oraz spis nieobjętych składników osoby upadłej i ustala plan likwidacyjny.

Dzięki inwentaryzacji majątku możliwe będzie ustalenie, co wchodzi w skład masy upadłościowej. Syndycy składają sędziemu-komisarzowi powyższe spisy wraz z planem likwidacyjnym w terminie trzydziestu dni od dnia ogłoszenia upadłości. Plan likwidacyjny określa proponowane sposoby sprzedaży składników majątku upadłego (ruchomości i nieruchomości).

Ważne jest, aby upadły przekazał syndykowi cały majątek i wszystkie istotne dokumenty. W przeciwnym przypadku postępowanie może być umorzone. Upadłość konsumencka w polskim prawie istnieje od 2015 roku. Z upadłości konsumenckiej skorzystało do tej pory blisko 120 tysięcy Polaków.

Zmiana zasad działania syndyka w prawie

Nowelizacja prawa upadłościowego, która weszła w życie w 2020 roku zmieniła zasady działania syndyka. Dotyczy to m.in. zajmowania wynagrodzenia osoby, która ogłosiła upadłość. Przedtem syndyk działał na zasadach zbliżonych do pracy komornika. Stare prawo upadłościowe było bezwzględne dla osób, które musiały ogłosić upadłość. Praktycznie nie brało pod uwagę ich trudnej sytuacji finansowej. Oprócz stałego spłacania wierzycieli, musieli jeszcze utrzymać swoje rodziny i gospodarstwo domowe. To prowadziło do dramatycznych sytuacji.

Aktualnie syndycy zajmują połowę wynagrodzenia z zachowaniem pensji minimalnej tj. 2061 zł. Jeśli zadłużona osoba jest zatrudniona na część etatu, to wtedy może zająć kwotę proporcjonalną do pensji minimalnej. Przykładowo osoba zatrudniona na 4/5 etatu może otrzymać pensję w wysokości 1648,80 zł. W przypadku świadczeń emerytalnych zajęcie wyniesie 25 procent z zachowaniem kwoty minimalnej, tj. 879 zł. A w wypadku renty 532,61 zł.

System zajęć wynagrodzenia

Do marca 2020 roku podobny system zajęć wynagrodzenia stosował syndyk. Obecnie, niezależnie od tytułu prawnego, musi pozostawić świadczenie na poziomie 150 procent kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. W 2021 roku jest to 1051,50 zł. Skorzystają na tym osoby upadłe, których sytuacja życiowa i finansowa jest najgorsza. Chodzi głównie o emerytów i rencistów.

Zmiany w prawie dotyczące zajęć przez syndyka, poprawiają też sytuację osób, które zarabiają lepiej, ale ponoszą wysokie koszty. A także osób, które pracują za granicą. W tym przypadku istnieje możliwość złożenia wniosku o inne określenie zajęcia dochodów niż w przypadku zwykłej egzekucji. Na podstawie kosztów ponoszonych przez dłużnika sędzia-komisarz może wyłączyć inną kwotę zajęcia.

Opisywane zmiany mają istotny wpływ na cały proces ogłaszania upadłości. Dzięki temu upadłość konsumencka jest mniej uciążliwa, a tym samym więcej osób będzie skłonnych ją ogłosić. W obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej taka elastyczność w przepisach prawa może przynieść tylko korzyści. Przede wszystkim mniej stresu i problemów osobom, które chcą lub muszą ogłosić upadłość.

Sukcesy naszych syndyków

Szymon Mojzesowicz, pełniąc rolę syndyka, wraz z pomocą Przemysława Furmanka, uzyskał prawomocne postanowienie o uchyleniu zabezpieczenia majątkowego na składniku masy. Zabezpieczenie dotyczyło nieruchomości i było ustalone przez Prokuratora Prokuratury Regionalnej. Pomimo zażalenia Prokuratora, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga utrzymał w mocy swoje postanowienie o uchyleniu. – Mamy nadzieję, że to orzeczenie stanie się kamieniem węgielnym pod orzecznictwo wykazujące się zrozumieniem dla pracy syndyków. Chodzi o sytuację, gdy w skład masy upadłościowej wchodzi majątek zabezpieczony na poczet wykonania wyroku w sprawie karnej. – mówi Szymon Mojzesowicz.

Nasz deweloper ogłasza upadłość. Co wtedy?

Wydaje się, że w takim przypadku syndyk zacznie po prostu podejmować próby sprzedaży nieruchomości. Jednak przepisy Prawa przewidują też inne możliwości. Upadłość dewelopera różni się od zwykłego upadania tym, że ma na celu nie tylko spłacenie wierzycieli, ale także przekazanie mieszkań ich nabywcom. Dlatego w takim przypadku może:

prowadzić dalej przedsięwzięcie deweloperskie;
zlikwidować/sprzedać nieruchomość na zasadach ogólnych;
sprzedać nieruchomość zobowiązując nabywcę do dokończenia inwestycji;
zawrzeć układ z nabywcami.

Upadek dewelopera to nie koniec świata dla jego klientów. Prawo daje nabywcom lokali istotne możliwości i narzędzia. Pozwala na dokończenie inwestycji i przeniesienie prawa własności lokali. W skrajnej sytuacji gwarantuje roszczenia pieniężne. Wszystko to jednak wymaga dobrej organizacji i współpracy pomiędzy upadłym deweloperem, a syndykiem i wierzycielami.

Więcej informacji

W trakcie postępowania syndyk traktowany jest jako kierownik jednostki, w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Z uwagi na status prawny jest on tzw. zastępcą pośrednim, czyli dokonuje czynności prawnych we własnym imieniu, ale na rachunek upadłego, tj. ze skutkiem prawnym dla niego.
Posiadanie wykształcenia prawniczego nie jest konieczną przesłanką uzyskania licencji doradcy restrukturyzacyjnego (wcześniej analogiczna sytuacja miała miejsce w przypadku zawodu komornika).
Zobowiązanych jest do składania sprawozdań finansowych w postępowaniu upadłościowym.

Ciąg dalszy przepisów prawa

1. Po wejściu w życie ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (wcześniejsza nazwa: o licencji s. (Dz.U. z 2016 r. poz. 883)) zawód doradcy restrukturyzacyjnego stał się zawodem regulowanym i został zaliczony do katalogu wolnych zawodów, wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
2. Syndyk (w rozumieniu funkcji a nie zawodu) powoływany jest w przypadku ogłoszeniu upadłości. W przypadku otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego powołuje się nadzorcę sądowego – w przypadku pozostawienia zarządu majątkiem dłużnikowi lub zarządcę – w przypadku zabezpieczenia postępowania poprzez odebranie dłużnikowi zarządu nad majątkiem. Zarządcę przymusowego powołuje się również w przypadku egzekucji z przedsiębiorstw lub gospodarstw rolnych według przepisów kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji sądowej.
3. Syndyk musi wiedzieć kto jest dłużnikiem upadłego.
Dla wierzycieli, ogłoszenie upadłości, przez syndyka, postępowaniu upadłościowym, przez upadłego, sędziego komisarza, osoby fizycznej, które, jego, tym, więcej informacji o jego pozycji znajdziesz tutaj – polityka prywatności.
Zobacz więcej na: Obsługa prawna upadłości, Wniosek o pre-pack, Obsługa prawna wierzycieli i inwestorów, Restrukturyzacja, Kancelaria Restrukturyzacyjna